Persona Oluşturmak

Verimliliği arttırmak üzere müşterilerine başarılı bir kullanıcı deneyimi sunmak isteyen işletmeler, hitap ettikleri hedef kitleyi daha yakından tanımak durumundadır. Bu noktada dijital pazarlama çalışmalarına son derece fayda sağlayan personalar tasarlanmaktadır. Persona oluşturmak için, ilk önce ortak özellik ve davranışlara sahip olan bir hedef kitleyi tanımlayan bir kurgusal karakterin yaratılması gerekir. Çünkü persona, benzer karakteristiklere sahip olan bir insan grubu veya kitleyi tanımlamak için kullanılan bir dijital pazarlama terimidir ve her sosyal medya hesabının hitap ettiği en az bir veya birden fazla persona vardır. Bu yüzden hedef kitlemizi inceleyerek, onların kişiliklerinin adeta bir özeti niteliğindeki persona kartlarını oluşturmamız gerekir.

Yerine göre müşteri personası, kullanıcı personası veya pazarlama personası olarak da adlandırılabilen bir persona kartı tanımlamak, dijital pazarlama çalışmaları yürütürken ideal müşteri profilini hedeflemenize epey yardımcı olacaktır.

Küçük çocukların zihinlerinde hayali bir arkadaş yaratması gibi, sosyal medya pazarlama uzmaları da bir kullanıcı personası veya müşteri personası oluştururlar. Persona çalışmaları ideal müşterileri doğre şekilde hedefleyebilmek için son derece faydalıdır.

Sosyal medya söz konusu olduğunda karışık raporlar üzerinden etkileşim, katılım oranları ve pazarlama kampanyalarını takip eden pazarlama uzmanları bazen ayrıntılarda kaybolabilmektedir. Bu noktada devreye giren müşteri personaları, uzmanlara hedef kitlenin istek ve ihtiyaçlarını hatırlatır ve ideal müşteri profilini daha etkili biçimde hedefleyen içerikler oluşturmalarına yardımcı olur.

Müşteri personası nedir?

Bir müşteri personası, hedeflenen geniş bir kitleyi temsil eden tek bir kişinin ayrıntılı biçimde tanımlanması ile ortaya çıkar. Müşteri personası kurgusal bir karakterdir, ancak mevcut veya arzu ettiğiniz hedef kitlenizin mükemmel bir özeti gibi algılanmalıdır. Bunun yanısıra, persona tanımlaması sadece satın alma işlemi yapan bir müşteri kitlesini tanımlamak için kullanılmaz. Kullanıcı personası veya pazarlama personası gibi terimler de günümüzde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

Her müşteriyi veya potansiyel müşterilerinizi ayrı ayrı tanıyamazsınız. Ancak müşteri tabanınızı temsil edecek bir müşteri karakteri oluşturabilirsiniz. Ayrıca şayet ürünleriniz birden fazla müşteri türüne hitap ediyorsa ve bu kişiler ürünlerinizi farklı nedenlerle satın alıyorsa bu durumda birden fazla persona oluşturmanız gerekebilir.

Persona oluştururken kurgusal karakterinize bir isim, demografik ayrıntılar, ilgi alanları ve davranışsal özellikler tanımlamakla işe başlamak gerekir. Bu aşamaya hedef müşteri segmentasyonu denir. Potansiyel müşteri tabanınızın hedeflerini, acı noktalarını ve satın alma modellerini iyi anlamanız önemlidir. Ekip çalışmalarında genellikle bu aşamada ücretsiz stok fotoğrafları veya illüstrasyonlar kullanılır. Böylece personalarınıza bir vücut veya yüz vererek hikayenizi daha gerçekçi ve kolay algılanır bir hale getirebilirsiniz.

İnsan, doğası itibariyle bir müşteri modeli üzerinde çalışırken, sanki karşısındaki gerçek bir insanmış gibi düşündüğünde konuyu çok daha kolay özümseyecektir. Bu yüzden persona karakterleri oluşturmak, dijital pazarlamanın bütün alanlarına kullanılan son derece etkili bir yöntem olarak bilinir.

Neden bir persona oluşturmalıyız?

Personalar kendimiz yerine müşterinin önceliklerini ele almaya odaklanmamızı sağlar. Sosyal pazarlama stratejisi oluştururken veya markanız ile ilgili önemli bir karar vermeniz gerektiğinde ilk olarak personalarınızın bu karara nasıl tepki vereceğini düşünmek gerekir.

Örneğin yeni bir sosyal medya kampanyası tasarlarken, acaba sunduğunuz içerik persona karakterlerinizden en az birinin ihtiyaçlarından bahsediyor mu? Eğer bahsetmiyorsa ne kadar ilgi çekici de olsa bu kampanyanın içeriklerini yeniden kontrol edip, mutlaka gözden geçirmeniz gerekmektedir.

Personaları tanımladıktan sonra, doğrudan hedef müşterilerinize hitap eden organik gönderiler ve sosyal medya reklamları oluşturmaya başlayabilirsiniz. Özellikle sosyal medyada tanıtım kampanyaları düzenlerken içeriklerinizi tam olarak doğru kişilere gösterilmesini sağlayan son derece etkili bir filtreleme ve ayrıntılı hedefleme seçenekleri sunulmaktadır. Sosyal medya reklamlarından ve bütün gönderilerinizden maksimum etkileşim almanıza yardımcı olacak personaların temsil ettiği gerçek müşterilerle bu sayede sağlam bir bağ kurmaya başlarsınız. Ayrıca her işletmenin ihtiyaç duyduğu marka sadakati ve güveni yarattığınızda, satış süreçleriniz de bu durumdan oldukça olumlu bir şekilde etkilenecektir.

Persona nasıl oluşturulur?

Persona karakterinizi yaratırken olabildiğince gerçekçi olmaya gayret etmelisiniz. Personalarınız sadece sizin hoşunuza gidecek özelliklere sahip olmamalıdır. Aksine işletmenizin erişmek istediği hedef kitle ile örtüşmeli ve müşteri kitlenizle aynı karakteristik özellikleri taşımalıdır. Müşterilerinizin nasıl hem takdir ettiğiniz hem de hoşlanmadığınız yönleri varsa, personalarınız da tam olarak aynı çizgide olmalıdır.

Markanız ile en uyumlu kurgusal personaları oluştururken faydalanabileceğiniz uzman tavsiyelerini sizin için listeledik:

1. Kapsamlı bir kitle araştırması yapın

Persona araştırması yaparken, doğru kitleye odaklanmak gereklidir. Mevcut müşterileriniz kimlerden oluşuyor? Sosyal medyada etkileşim aldığınız kitlenin özellikleri nelerdir? Rakiplerinizin hedeflediği kitle kimleri kapsıyor? Bu sorulara daha derinlemesine odaklanırken çeşitli sosyal medya analiz araçları ve Facebook Audience Insights, Google Analytics gibi platformların sunduğu ücretsiz ölçümleme hizmetlerinden faydalanarak aşağıdaki özelliklere göre gruplama yapmak doğru bir yaklaşım olacaktır:

• Yaş aralığı
• Konumlar
• Dil tercihi
• Harcama gücü
• Harcama şablonu
• İlgi alanları
• Zorluk alanları
• Hassas noktalar

Kitleniz hakkında daha detaylı bilgiler edinmek gerektiğinde veya müşterilerinizin hangi sosyal kanalları daha sık kullandığını anlamak istediğinizde Keyhole veya Buzzsumo gibi ücretli araçları kullanmak da oldukça iyi bir fikir olabilir.

2. Müşteri ihtiyaçlarını ve sorunlu noktaları belirleyin

Sattığınız ürün veya hizmetin türüne bağlı olarak müşteri kitlenizin markanız ile kurduğu ilişkiyi iyi incelemek gerekir. Bir müşterinin markaya yaklaşımı aslında oldukça kişisel sebeplere dayanmaktadır. Diğer bir deyişle müşterinin markaya yaklaşımı, bu kişinin elde etmek istediği kişisel veya profesyonel amaçla direkt olarak ilişkilidir. Bu yüzden müşterilerinizi neyin motive ettiğini anlamak gerektiği gibi, nelerin onları kaçırdığını da iyi bilmeniz gerekmektedir.

Potansiyel müşterilerinizin hangi sorunları çözmek istediğini veya ne gibi güçlükler ile karşılaştıklarını bilirseniz, onlara yardımcı olmanız kolaylaşacaktır. Hedef kitlenizin hayatını kolaylaştıracak çözümler üretebilmek için, ilk önce onların hedeflerine ulaşmaya çalışırken ne gibi engellerle karşılaştıklarını anlamanız gerekmektedir.

Günümüzde markanız, ürünleriniz veya rakiplerinizden bahseden kitleyi izlemek ve düzenli olarak analiz etmek önemlidir çünkü bu sayede müşterilerinizin ürünlerinizi neden tercih ettiklerini veya müşteri deneyiminin hangi aşamalarında sorunlar yaşandığını kolayca tespit edip düzeltebilirsiniz.

3. Nasıl yardımcı olabileceğinizi iyi anlayın

Artık müşterilerinizin ihtiyaçlarını ve yaşadıkları zorlukları tespit ettiğinize göre, onlara en etkili şekilde nasıl yardımcı olabileceğinizi bulmanın zamanı geldi demektir. Bu aşamada özellik ve fayda kavramlarını doğru tanımlamak ve ikisini birbirinden ayırmak önemlidir. Ürün özellikleri, ürününüzün ne olduğu veya ne yaptığı ile ilgilidir. Ürünün sunduğu fayda ise, ürün veya hizmetinizin müşterinizin hayatını nasıl kolaylaştırdığı veya iyileştirdiği ile alakalıdır. Bu yüzden hedef kitlenizin hayatını tam olarak nasıl kolaylaştıracağınızı bulmak için onlara sunduğunuz standart hizmetlerin ötesinde ne gibi faydalar sunabileceğinize odaklanmanız gerekmektedir. Ürün ve hizmetlerinizin sunduğu gerçek faydaları ve işletmenizi rakiplerinizden bir adım öteye taşıyan özellikleri bulup ortaya çıkartmak üzere çeşitli analizler yapmak iyi bir başlangıç noktası olacaktır.

4. Müşteri personası oluşturun

Müşteri kitlenizin ortak özelliklerini saptamak için, hitap ettiğiniz kitle ile ilgili daha evvel yaptığınız bütün analiz ve araştırma verilerini bir araya getirerek gruplandırmalar yapmalısınız. Birbirine benzer özellikler taşıyan müşterilerin oluşturduğu her bir grup, farklı bir müşteri personasının temelini oluşturacaktır.

Her müşteri personasına bir isim, bir iş unvanı, bir yaşam tarzı ve diğer tanımlayıcı özellikler verildiğinde kurgusal karakteriniz yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlar ve personalar geliştikçe pazarlama çalışmalarınıza gerçekten katkıda bulunabilecek bir hale gelir.

Bir örnek verecek olursak, kişiye özel fitness programları sunan bir spor kulübünün çekirdek müşteri grubunu tanımlamak üzere 40 yaşında, profesyonel olarak başarılı, şehirde yaşayan, çocuğu olmayan ve iyi görünmeyi seven kadınlar olarak tanımladığınızı varsayalım. Alıcı karakterimizin adı da “Merve Yılmaz” olabilir.

• 41 yaşında.
• Haftada üç kez pilates kursuna gidiyor.
• İstanbul’da yaşıyor ve kendi halkla ilişkiler firmasının kurucusu.
• Onun son model bir Iphone’u var.
• Eşiyle birlikte yılda iki kez uluslararası tatile çıkıyorlar ve butik otellerde kalmayı tercih ediyorlar.
• O bir şarap kulübünün üyesi.

Yukarıda belirtilenler ilk bakışta öyle gibi görünseler bile aslında sadece basit bir özellikler listesi değildir. Hedeflenen bir kitleyi ortak bir noktada buluşturabilen genel özellikleri tanımlayan unsurlar aynı zamanda potansiyel bir müşteriyi de net biçimde algılamamızı sağlar. Personalar gelecekteki müşterileriniz ile ilgili çok daha gerçekçi bir şekilde düşünmenizi sağlar. Böylece çeşitli analiz ve araştırmalar sonucunda elde ettiğiniz bütün sayısal verileri sadece rakam olmaktan kurtarıp, onlara bir şekil verdiğinizde bir arketipin somut bir şekilde temsil edilmesine şahit olursunuz.

Müşteri personalarınızı detaylandırırken, hem her bir kişinin şu anda kim olduğunu hem de ileride kim olmak istediklerine cevap bulduğunuzdan emin olun. Bu sayede ürün ve hizmetlerinizi potansiyel müşterilerinizle çok daha etkili bir şekilde buluşturmanın farklı yollarını hızlıca keşfedebilirsiniz.

Müşteri personası örnekleri

Yapı sektörü hizmetlerine ihtiyaç duyanlara yol göstererek oldukça popüler hale gelen Mimarlık Robotu, aynı anda pek çok farklı personaya hitap edebilen başarılı örneklerden bir tanesi. Mimarobot.Com’u kullanan herkes yaklaşık yapı maliyetlerini kendileri hesaplayabilir, proje niteliğine en uygun mimarları bulabilir, tasarım örneklerinden faydalanabilir, yapı profesyonelleri ile tanışabilir veya anahtar teslim iş yapan firma ve ürün kataloglarına kolayca erişebilmektedir.

Pek çok faydalı özelliği bir arada sunabilen bir dijital araç söz konusu olunca, elbette farklı müşteri personalarından bahsetmek de kaçınılmaz oluyor. Bunlar Mimarlık Robotu ekibi tarafından sırasıyla ‘evlenmek üzere olan nişanlı bir çift’, ‘üniversitede mimarlık okuyan bir genç’ ve ‘bir mimarlık ofisi’ olarak tanımlanmış.

Yakında Evlenecek Olan Nişanlılar: Sema ve Emre

Her nişanlı çift gibi, Sema ve Emre’yi de düğün heyecanı sarmış durumdadır. Ailelerinin desteği ve kendi birikimlerini birleştirip, yepyeni bir hayat kurmak üzere olan bu çiftin en büyük harcama kalemlerinden bir tanesi de yeni oturacakları ev olacaktır. Kısıtlı bir bütçeye rağmen olabilecek en iyi malzemelerin kullanıldığı içerisinde uzun seneler rahat oturabilecekleri bir ev yaptırtmak isteyen genç çift Mimarlık Robotunun sunduğu ücretsiz özelliklerden yararlanarak hangi tasarımı, kimlere ve tam olarak ne kadara yaptırtabileceklerini öğrenmek istemektedirler.

Üniversitede Mimarlık Okuyan Umut Dolu Bir Genç: Cem

Her üniversite öğrencisi genç gibi Cem’de mezun olduğunda faaliyet göstereceği ortamı daha yakından tanımayı ister. Eğitimini henüz sadece teorik olarak aldığı mimarlık mesleğinin pratikte nasıl uygulandığını merak etmektedir. Uzmanlaşması gereken bir meslek dalı hakkında doğru bilgiler edinebileceği ve şimdiden güvenilir bir iş çevresi oluşturabileceği bir dijital platformu ücretsiz olarak kullanmak onun için büyük bir şanstır. Sektörel etkinlikleri, yarışmaları, güncel yapı sektörü haberlerini takip etmenin yanısıra farklı proje ve tasarım örneklerine erişerek ileride vizyonu geniş bir tasarımcı olmayı istemektedir.

Sesini Daha Geniş Kitlelere Duyurmak İsteyen Mimarlık Ofisi: A14 Mimarlık Ltd.

Yapı sektörü de maalesef işini son derece iyi yapan ancak adını bir türü duyuramayan mimarlık ofisleri ile dolu. A14 Mimarlık Ofisi 15 seneyi aşkın süredir mesleğini layıkıyla yapmasına rağmen hakettiği yerlere gelememiş bir firma. Yapı sektörünün gündemini takip etmek, farklı tasarımları incelemek ve yeniliklerden haberdar olmanın yanısıra, kısıtlı bir bütçe ile hedef odaklı tanıtımlar yaparak sesini daha geniş kitlelere duyurabilmeyi istemektedir.

Persona gruplarına paylaşım yapmak

Sosyal medya içerikleri düzenlerken mutlaka profesyonelce oluşturulan personalara hitap edecek gönderiler tasarlamak zorundayız. Aksi halde hedeflediğimiz kitleden hiçbir etkileşim alamayacağımız için, yapılan paylaşımların işletmemize bir faydası olmayacaktır.

Diğer yandan sosyal medya hesaplarınız üzerinden farklı grupları hedefleyen düzenli gönderiler paylaşmak önemlidir çünkü herşeyden evvel markanızın vitrini olan sosyal akış kısmında yer alan içeriklerinizi güncel ve canlı tutabilmenizi sağlar. Bunun yanında, her gün doğru zamanda paylaşım yapabilmek de gereklidir. Doğru kitleye doğru zamanda ulaşmayı başardığınızda, sosyal medyadan etkileşim almaya başlarsınız. Aldığınız etkileşim arttıkça da, bunun dönüşüm oranınıza mutlaka pozitif bir yansıması olur ve işletmeniz artık sosyal medyadan beslenmeye başlar.

Ancak farklı sosyal ağlar üzerinden, farklı zamanlarda, farklı müşteri personalarını hedefleyen gönderi paylaşımlarını organize edebilmek gerçekten son derece karışık bir hal alabilir. Özellikle birden fazla sosyal medya kanalı üzerinden hesaplar yönetiyorsanız paylaşımlarınızı en verimli saatlere göre planlamanın ne kadar zor bir iş olduğunun zaten farkındasınızdır. Farklı sosyal medya platformları üzerinden farklı müşteri personalarını hedefleyen gönderiler yapmanız gerektiğinde, paylaşımlarınızı gelişi güzel bir biçimde yaparsanız içerik gönderilerinizden verim almanız neredeyse imkansız bir hale gelecektir. Her sosyal medya kanalının ve hedef kitlenin kendine has en verimli saatleri vardır. Eğer bütün mecralar üzerinden etkileşim alabilecek şekilde paylaşımlar yapmaya kendinizi adarsanız, bu seferde bunu başarabilmek adına günün 24 saati çalışma masanızdan hiç kalkmamanız gerekecektir ki bu da teoride mümkünmüş gibi gözükse de, pratikte pek oluru yoktur.

Bu yüzden sosyal medya hesaplarınızı profesyonelce yönetmek ve bütün gönderilerinizin en verimli saatlerde paylaşılmasını sağlamak için size içeriklerinizi önceden planlamanızı öneriyoruz.

Dijital Panelim hesabınıza giriş yaptıktan sonra Türkiye’nin en çok tercih edilen sosyal medya yönetim aracını kullanarak, sosyal medya gönderilerinizi en doğru zamanlarda otomatik olarak yayınlanacak şekilde ayarlayabilirsiniz. Böylece bütün içeriklerinizi tek seferde planlayıp, ay boyunca her gönderinin hedef kitlenizle doğru gün ve saatlerde paylaşılmasını sağlamış olursunuz.

Gönderileri önceden planlamanın faydaları

▪️ Zaman Kazanmak

Gönderileri önceden planlamak çok ciddi zaman kazandırır. Örneğin haftalık veya aylık gönderi içeriklerinizi tek seferde Dijital Panele toplu olarak yükleyebilirsiniz. Planladığınız bütün gönderiler, seçtiğiniz sosyal medya kanalları üzerinden otomatik olarak paylaşılırken siz tatile çıkabilir veya daha önemli diğer işlerinize zaman ayırabilirsiniz.

▪️ İçerik Yönetimi

Hangi içeriğin ne zaman paylaşıldığını düzenli olarak takip edebilir, aldığınız verimi ölçümleyerek ileriye dönük paylaşım stratejileri geliştirebilirsiniz. Aceleye getirilmiş veya son dakikada karar verilmiş acemi gönderilerin aksine planlama, her zaman içeriğin genel kalitesini arttıran profesyonel bir yaklaşım olarak benimsenir.

▪️ Masaüstünden Paylaşım Yapmak

Özellikle dijital ajanslar ve sosyal medya hesaplarını profesyonelce yönetmeyi tercih eden kurumsal firmalar için, fotoğraf düzenlemek ve bilgisayar üzerinden paylaşımlar yapabilmek gerekli olabiliyor. Bu noktada Dijital Panelim üzerinden gönderilerinizi istediğiniz gibi düzenleyip, hiç yorulmadan planlarken, masaüstü bilgisayarınızdan çalışmanın rahatlığını yaşayabilirsiniz.

▪️ Birden Fazla Hesabı Yönetmek

Birçok sosyal medya kullanıcısı birden fazla hesabı yönetmektedir. Ayrıca farklı kanallar üzerinden çoklu hesap yönetimi yapan ajanslar ve firmalar da çoğunluktadır. Düzenli gönderi paylaşımı yapabilmek ve birden fazla hesap üzerinden etkileşimi yüksek tutabilmek için sosyal medya planlama ve otomasyon panelinden faydalanmak hem hesaplı hem de en verimli seçenek olarak öne çıkmaktadır.

▪️ Akış Alanını Planlamak

En başarılı sosyal medya hesaplarının genellikle oldukça dikkat çeken bir akış estetiği vardır. Planlama, yayınlarınızı görsel olarak biçimlendirmenin de bir yoludur. Böylece gönderilerinizin yayınlandıktan sonra birbirini tamamlamasını sağlayabilir, hesap sayfanıza görsellik katarak farkınızı ortaya koyabilirsiniz.

Dijital Panelim sayesinde tüm tüm sosyal medya hesaplarınızı tek bir kontrol paneli üzerinden yönetebilir ve farklı müşteri personalarını hedefleyen gönderilerinizi kolayca kendiniz planlayabilirsiniz. Kullanıcı dostu panelimizi 10 gün boyunca ve tamamen ücretsiz olarak denemek isterseniz, buraya tıklayıp platforma giriş yapmanız yeterli olacaktır.